Rus edebiyatındaki gerçekçilik döneminin en önemli temsilcisi sayılan, o döneme damgasını vurmuş oyun yazarıdır. Bugün hala ülkesindeki tiyatroların dağarında yer almakla kalmaz; sınırları öoktan aşan oyunları tiyatro dünyasının başkentlerinde tekrar tekrar oynanır. Bir devlet memurunun oğlu olarak dünyaya geldi. Babası Nikolai Fedoroviç ünlü ve varlıklı bir memurdu. Aleksandr’ın annesi ölünce, genç güzel ve zengin bir barones ile evlendi.
Parasına para, mülküne mülk kattı. İsveç asıllı barones kendi çocuklarından başka üvey oğlu Aleksndr’ın da eğitimi ile ilgilenmiş, onun yabancı dillerdeki ve müzikteki yeteneğine hayran olmuştu. Güzel bir sesi olan delikanlı, notalarıda yazıalr kadar severek okuyup yazıyordu. Aleksandr “gimnasium” u birincilikle bitirdikten sonra babasının ısrarıyla Moskova Üniversitesi’nin hukuk bölümünde öğrenim gördü. 1843-48 arası Moskova çocuk mahkemesinde görev yaptı. 1847 de ilk oyunu olan Kartini semeynoga schastya’yı (Aile Mutluluğundan Sahneler) yazdı. İlk önemli oyunu “İflas Bayrağı” nı yazıncaya kadar mahkemelerde dolanıp durdu. 1850 de yazdığı ve sonradan Svoi Iyudi soçtemsya (Kendimiz Çözeriz) adıyla yayımlanan ikinci oyunu Bankrot(iflas bayrağı) Moskovalı tüccarlar arasındaki hileli iflas olaylarını sergilediği için büyük tepkiyle karşılaştı ve Ostrovski kamu görevinden uzaklaştırıldı. Sansürün hışmına uğrayan oyun tam onüç yıl yasaklı kaldı. Gelgelelim avkatlık yılları daha çok oyunları için malzeme toplamasına yaradı. Daha sonra “Aile içinde kalsın” olarakta bilinen bir oyun, dalavereci tüccar sınıfının yaşamını realist çizgiler ile çiziyordu. Ama daha sahnelenmeden yazarına ün getirmişti. Tiyatro yeteneği yazarlıkla sınırlı kalmayan Ostrovski, oyunu belli çevrelerde okuyor,sesini bile değiştirmeden ilginç tonlamalar ile kadınlı erkekli bütün kişileri dinleyenler için hayata geçiriyordu. Her kişinin uyumlu bir şekilde bütüne hizmet etmesi, başkalarını ezerek sivrilmeye çalışmaması daha o zamandan inandığı, bizzat uyguladığı bir dramaturjiydi. Ostrovski 1860’larda çeşitli tarihsel oyunlar yazdı. Ama en önemli oyunları rus tüccar sınıfını konu alan iki trajedisiyle, aralarında Bednost ne porok ( Fakirlik ayıp değil) adlı başyapıtı da bulunan pek çok komedisi oldu. Sneguroçka (Kar çiçeği) adlı yapıtını Rimski Korsakov 1880-81 yıllarında operaya uyarladı. Öbür yapıtları arasında Türkçeye de çevrilmiş olan Voltsiy i ovtsiy (kurtlarla kuzular) ile Groza (Fırtına) sayılabilir.Ostrovski Moskova’daki tek devlet tiyatrosu olan Mali (küçük) tiyatro (Maly theatre) ile yakın işbirliği yaptı. Maly theatre Ostrovski’nin evi diye de bilinir. Oyunlarını önce kendi denetiminde bu tiyatroda sahneledi. 1874 te kurulmasına öncülük ettiği Rus Oyun Yazarları Derneği’nin ilk başkanlığını üstlendi. 1885’te Moskova Çarlık Tiyatroları’nın sanat yönetmenliğine getirildi. 47 oyunun yazarı olarak neredeyse tek başına Rus ulusal repertuvarını oluşturdu. Oyunları bugünde en çok okunan ve sahnelenen yapıtlar arasındadır.
Ostrovski’nin yazdığı en çarpıcı politik satır olan “Bu hesapta yoktu” ya da “En Akıllı Adam da Yanılabilir” 1868 ‘de kaleme alındı. İlk kez 1869’da Aleksandrinski Tiyatrosu’nda oynandı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder